Η ανατροφοδότηση, ή όπως συχνά αναφέρεται στα αγγλικά “feedback”, αποτελεί έναν από τους βασικούς λίθους της προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης. Παρά το γεγονός ότι ο όρος έχει εδραιωθεί στη γλώσσα μας, πολλές φορές δεν χρησιμοποιείται με τον σωστό τρόπο και σπανίως αξιοποιείται πλήρως η δυναμική του.
Ανεξάρτητα από το επάγγελμα, όλοι αναζητούμε τρόπους να βελτιώσουμε τον τρόπο που εργαζόμαστε και να εξελίξουμε την προσέγγισή μας στα προβλήματα και τις προκλήσεις της καθημερινότητας. Η ανατροφοδότηση μπορεί να λειτουργήσει ως καθρέφτης, δείχνοντάς μας τα δυνατά μας σημεία αλλά και τις περιοχές όπου χρειάζεται να ενισχυθούμε. Όμως, η διαδικασία λήψης και παροχής feedback συχνά δεν είναι εύκολη, καθώς μπορεί να αποτελέσει πρόκληση τόσο για το άτομο που δέχεται όσο και για εκείνο που το παρέχει.
Έρευνες, όπως αυτή που δημοσιεύθηκε στο Academy of Management Journal από τον Yeun Joon Kim, επιβεβαιώνουν ότι το feedback μπορεί να ενισχύσει ή να περιορίσει τη δημιουργικότητα, ανάλογα με τον τρόπο παροχής του.
Για να λειτουργήσει ενδυναμωτικά, η ανατροφοδότηση πρέπει να παραδίδεται με ενσυναίσθηση και καλή πρόθεση. Όταν το feedback επικεντρώνεται σε λύσεις και δεν μετατρέπεται σε απλή κριτική, δημιουργεί ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και αμοιβαίας ανάπτυξης. Με αυτόν τον τρόπο, ο αποδέκτης αισθάνεται ότι ενδιαφερόμαστε πραγματικά για την πρόοδό του, όπως θα κάναμε για ένα παιδί που αγαπάμε και επιδιώκουμε να βοηθήσουμε να ξεπεράσει τις δυσκολίες του.
Η ανατροφοδότηση μπορεί να δοθεί με διάφορους τρόπους, και δύο από τους πιο αποτελεσματικούς είναι:
- Μέσω Συμβουλών: Παρέχοντας συγκεκριμένες προτάσεις για βελτίωση, οι οποίες βασίζονται στην παρατήρηση και την εμπειρία.
- Μέσω Ερωτήσεων: Ερωτήσεις που ξεκινούν με «Πώς» και «Τι» βοηθούν το άτομο να σκεφτεί και να καταλήξει σε συμπεράσματα για τον εαυτό του. Σε αντίθεση, οι ερωτήσεις που ξεκινούν με «Γιατί» μπορεί να δημιουργήσουν αίσθημα ανάκρισης, δυσχεραίνοντας την ανοιχτή συζήτηση.
Είναι σημαντικό το feedback να σχετίζεται με λύσεις και όχι με κριτική ή έλεγχο. Ο στόχος είναι να εντοπιστούν τα προβλήματα και να προσδιοριστούν οι τρόποι αντιμετώπισής τους, προάγοντας έτσι τη θετική αλλαγή.
Ένα ολοκληρωμένο feedback περιλαμβάνει τόσο θετικά όσο και αρνητικά στοιχεία, καθώς κανείς δεν είναι τέλειος. Δεν χρειάζεται όμως να ισορροπούν ακριβώς 50/50, καθώς έρευνες δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι είναι πιο αφοσιωμένοι όταν οι διευθυντές τους εστιάζουν στα δυνατά τους σημεία. Το αρνητικό feedback, όταν δεν προσφέρεται με σεβασμό και θετική πρόθεση, μπορεί να αποθαρρύνει και να μειώσει την αποδοτικότητα και τη δημιουργικότητα.
Συχνή και εποικοδομητική ανατροφοδότηση αποτρέπει τη διόγκωση των προβλημάτων και βοηθά στην έγκαιρη επίλυσή τους, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου όλοι αισθάνονται ότι συμβάλλουν ενεργά στην επίτευξη των κοινών στόχων.
Η ανατροφοδότηση είναι ένα εργαλείο με εξαιρετική δύναμη, εφόσον χρησιμοποιείται σωστά. Όταν παρέχεται με ενσυναίσθηση, εστιάζει σε λύσεις και ενισχύει την αυτογνωσία, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη. Είτε παρέχουμε είτε λαμβάνουμε feedback, το κλειδί είναι να το αντιμετωπίζουμε ως μια διαδικασία που προάγει τη βελτίωση και την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τον φόβο που συχνά συνοδεύει την κριτική, μπορούμε να δημιουργήσουμε σχέσεις βασισμένες στο αληθινό ενδιαφέρον για την πρόοδο και την επιτυχία όλων των εμπλεκόμενων.
Με λίγα λόγια, η ανατροφοδότηση δεν πρέπει να αποτελεί απλώς μια λέξη, αλλά μια καθημερινή πρακτική που αναδεικνύει τις δυνατότητές μας και μας οδηγεί σε έναν καλύτερο, πιο ολοκληρωμένο τρόπο ζωής και εργασίας.